این کتاب از نخستین کتاب هایی بود که ترجمه آن و
تداوم نشر چنین کتاب هایی از اندیشمندان جهان اسلام را در حدود سالهای 37 و
38 ـ توسط طلاب جوان حوزه علمیه قم در پی داشت که به نهضت ترجمه معروف شد.
این کتاب ترجمه کتاب مشهور «العداله الاجتماعیه فی الاسلام» تألیف شهید
سید قطب، مفسر بزرگ معاصر اهل سنت و از رهبران اخوان المسلمین مصر است که
به عدالت، جامعه، اقتصاد و حکومت اسلامی می پردازد که ترجمه آن در دوران
خفقان پهلوی دوم و فقدان منابع در این حوزه، بسیار بجا بود و در واقع پاسخی
به پرسش هایی بود که در آن ایام مطرح می شد. گروه ها و ناشرانی مختلف،
بارها آن را تجدیدچاپ کردند و در جدیدترین ویرایش، چاپ بیست و پنجم آن از
سوی کلبه شروق و مرکز بررسی های اسلامی قم منتشر شد.
توضیخات
مترجمان، یک جا و در آخر کتاب آورده شده است که نشان دهنده بینش خاص
مترجمان و دیدگاه های متفاوت آنان با مولف در برخی موضوعات مطروحه است که
به نوعی یک مباحثه علمی است و از سویی دیگر، پاسخ به یک ضرورت زمان ـ که
نقد و بررسی تاریخ پیشین است ـ باشد. البته مترجمان هر چه درباره نقد
نظریات مولف و یا بررسی حوادث عصر نخستین اسلام و رجال آن دوران آورده اند،
با استفاده از کتب معروف و معتبر خود برادران اهل سنت است.
استاد
خسروشاهی در مقدمه جدید بر چاپ بیست و پنجم این کتاب، از ماجراهایی که بر
این کتاب رفته، می نویسند که بسیار خواندنی و تأمل برانگیز است.
این
کتاب در دوازده بخش به نگارش درآمده است که نظر مسیحیت و اسلام درباره
مذهب و جامعه و طبیعت، عدالت اجتماعی در اسلام، پایه های عدالت اجتماعی در
اسلام، وسایل عدالت اجتماعی در اسلام، نظام حکومت در اسلام، نظام اقتصاد در
اسلام، رویدادهای تاریخی در اسلام، مساوات و برابری همگانی، سیر تاریخی
حکومت در اسلام، بنی امیه و بنی عباس، امروز اسلام و آینده آن، دنیا بر سر
دوراهی: اسلام یا کمونیسم! عناوین بخش های دوازده گانه این کتاب ارزشمند و
تأثیرگذار هستند. پایان بخش کتاب هم «مقدمه ای در موخره» نام دارد که در
اصل، مقدمه نخستین چاپ ترجمه کتاب است که استاد خسروشاهی در سن 21 سالگی،
پنجاه سال پیش در اواخر دهه 30 نوشته شده است و در شناخت چگونگی اندیشه نسل
جوان حوزه علمیه قم در آن دوران، در رابطه با مسائل مهم و حیاتی زندگی و
اجتماع، آورده است که ضمن آن به زندگی و افکار سید قطب هم پرداخته شده است.
استاد
سیدهادی خسروشاهی در مقدمه چاپ های اولیه ترجمه کتاب می نویسد: «سید قطب
اسلام را فقط دینی که رابط بین خالق و مخلوق باشد، نمی شناسد. بلکه معتقد
است ـ چنانکه واقع نیز چنین است ـ اسلام یک ایدئولوژی جهانی جامع الاطرافی
است که در هر عصر و زمانی بری زندگی انسانی بشریت، لازم و ضروری است و بر
خواست های مادی و معنی آن، جواب مثبت می دهد ...
سید قطب از جمله
افراد انگشت شماری است که توانسته است با درک روح زمان و آشنایی با مسایل
اجتماعی و اوضاع بین المللی، مسائل اسلامی را به سبک روز و به شکل کتابهای
علمی ـ سیستماتیک و به نام ایدئولوژی زنده و ارزنده جهانی، در مقابل مکتب
های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی دیگر ـ کمونیسم، امپریالیسم، سوسیالیسم،
کاپیتالیسم ـ به دنیا عرضه داشته و دنیایی را متوجه خود سازد.
استاد
خسروشاهی در پایان مقدمه کتاب (منتشر شده در سال 1338) می نویسد: هدف ما
از نشر این کتاب، نشان دادن مکتب فکری و عقیدتی زنده و ارزنده ای است که می
توان با جایگزین ساختن اصول اساسی اجتماعی آن، به جای اصول منحط و فرسوده و
پوسیده اجتماعی موجود، شالوده نظام نوینی را پی ریزی کرد.
کتاب
«عدالت اجتماعی در اسلام» در 520 صفحه، تیراژ 5000 نسخه و قیمت 2500 تومان
از سوی انتشارات کلبه شروق و مرکز بررسی های اسلامی منتشر شده است.
